|
ўтиришни вожиб қилди. Мана шу муддат ичида эр унга нафақа ва жой бериши вожибдир. Чунки бу муддат идда муддатидир.
Аллоҳ Таоло бу ишни эрларнинг васиятига ташлаб қўймади. Энди идда
وَصِيَّةً لِّأَزْوَاجِهِم مَّتَاعاً إِلَى الْحَوْلِ غَيْرَ إِخْرَاجٍ
(хотинларига бир йилгача (эрнинг уйидан) чиқарилмай фойдаланадиган миқдордаги нарсани васият қилсинлар) оятида акс этганидек, эрларнинг васиятига қараб белгиланадиган бўлмади. Иддани Аллоҳнинг Ўзи белгилади. Идда пайтида аёлга нафақа ва жой берилишини вожиб қилди. Нафақа ва жойдан ортиғини эмас.
Шундай бўлгач,
وَالَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنكُمْ وَيَذَرُونَ أَزْوَاجاً يَتَرَبَّصْنَ بِأَنفُسِهِنَّ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَعَشْراً
(Сизлардан (мусулмонлардан) вафот қилган кишилар хотинларини қолдирган бўлсалар, улар тўрт ою ўн кун ўзларига қараб (идда сақлаб) турадилар) ояти
وَالَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنكُمْ وَيَذَرُونَ أَزْوَاجاً وَصِيَّةً لِّأَزْوَاجِهِم مَّتَاعاً إِلَى الْحَوْلِ غَيْرَ إِخْرَاجٍ
(Сизлардан вафот қилган кишилар хотинларини қолдирган бўлсалар (ўлимларидан олдин), хотинларига бир йилгача (эрнинг уйидан) чиқарилмай фойдаланадиган миқдордаги нарсани васият қилсинлар) оятини насх қилди. Аёлга нафақа ва жой берилиши вожиб бўлган идда муддати тўрт ою ўн кунга айланди. Шу муддат ўтганидан кейин эри ўлган аёлга жой ҳам, нафақа ҳам берилиши вожиб бўлмайди. У фақат меросдан ўз насибасини олади. Агар боласи (набираси, чевараси, хуллас, фаръий ворис) бўлмаса, унга эридан қолган меросдан тўртдан бири тегади. Агар боласи (набираси, чевараси, хуллас, фаръий ворис) бўлса, эридан қолган меросдан саккиздан бирини олади. Бу ҳукм мана бу оятда баён қилинган:
وَلَهُنَّ الرُّبُعُ مِمَّا تَرَكْتُمْ إِن لَّمْ يَكُن لَّكُمْ وَلَدٌ فَإِن كَانَ لَكُمْ وَلَدٌ فَلَهُنَّ الثُّمُنُ مِمَّا تَرَكْتُم مِّن بَعْدِ وَصِيَّةٍ تُوصُونَ بِهَا أَوْ دَيْنٍ
– „Уларга (хотинларингизга) сизлар қолдирган меросдан — агар сизлардан фарзанд қолмаган бўлса — тўртдан бири тегур. Энди агар сизларнинг фарзандингиз қолган бўлса, уларга сизнинг меросингиздан саккиздан бири тегур. (Бу тақсимотлар) сизлар қилган васият ва қарзларингиз адо қилингандан кейин бўлур“.
[4:12]
Қандай қилиб олдин тиловат қилинадиган Бақара сурасидаги оятни кейин тиловат қилинадиган оят насх қила олади, дейилмасин. Чунки Бақара сурасидаги оят гарчи тиловат қилиниш жиҳатидан олдинда турса-да, нозил бўлиш жиҳатидан кейинда туради. Фақат Пайғамбар с.а.в. уни тиловатда мана шу жойга қўйишни
80-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232